Alweer enige tijd zijn een aantal verontruste huisartsen bij elkaar gekomen. Zij hebben het manifest met de alleszeggende titel: ‘Het roer moet om’ opgesteld (www.hetroermoetom.nu). Het manifest slaat enorm aan. Al bijna 8.000 huisartsen hebben dit manifest getekend. Er zijn ruim 11.000 huisartsen in Nederland. Gezien deze opvallende aantallen werden de opstellers van het manifest uitgenodigd bij praatprogramma Pauw.
Het gehele gesprek bij Pauw verzandde weer in de typische zorgverleners punten. Op de één of andere manier gaat het altijd over praktijkvoorbeelden. Over het onnodig afvinken van dossiers. Ik begrijp dat het de dagelijkse frustratie is van iedere zorgverlener, maar het raakt niet! Niet de burgers, niet de journalisten, niet de stakeholders.
Natuurlijk stelt Pauw vragen over de praktijk. ‘Geef eens een voorbeeld’, vraagt hij meerdere keren. Je hebt geleerd netjes te antwoorden. Maar zoals ervaren mediamensen laten zien, moet je – ondanks alle vragen – je eigen verhaal vertellen. Helemaal op het einde, de afsluitende muziek klonk al, kwam het er dan toch van. De kern werd geraakt.
Ferry Mingelen bleek gast te zijn in dezelfde show. Jeroen Pauw stelde Mingelen nog even de slotvraag wat hij er allemaal van vond. Mingelen gaf exact aan waar de collectieve denkfout ligt. Hij zei: “Tja zorgverzekeraars doen dit niet voor niets. De zorg wordt onbetaalbaar!” Precies raak!
Het leek of de Manifest ondertekenaars nu pas echt wakker werden. De collectieve misvatting kwam nu precies op tafel. De zorg is niet onhoudbaar, de zorgtarieven zijn niet verhoogd. Onhoudbare zorg is een term die wordt gebezigd door alles en iedereen die beleid maakt of zorgverzekeraar heet. Het wordt zogenaamd ‘geframed’. Een handig en bestuurlijk goed spel, maar het is collectieve misleiding.
Alle Nederlandse burgers moeten weten dat de doorgeslagen controledruk, de exorbitante hoge reserves bij zorgverzekeraars, de torenhoge reclamebudgetten en uit de pas lopende salarissen van raden van bestuur binnen zorgverzekeraars ervoor zorgen dat de zorg onhoudbaar is geworden. De zware bureaucratisering kunnen we gewoonweg niet meer betalen. De zorg is niet duur, die is zelfs goedkoop. Het zorgstelsel is onbetaalbaar en onhoudbaar.
Las recent een inleiding bij een artikel van Marcel Levi, bestuursvoorzitter van het AMC. Hij werkt dagelijks mee in het systeem van de gezondheidszorg. Dat vereist, zo schrijft hij, nogal wat evenwichtskunst. Het valt niet mee de patiënt in het oog te houden in een bureaucratische gezondheidszorg die verdacht veel weg heeft van de Sovjet-Unie in de hoogtijdagen van het communisme. ‘Het systeem is krankzinnig complex en daardoor bijna onhoudbaar.’
Een ander probleem is dat positieve initiatieven nu vaak geen financiering krijgen. Zorgverzekeraars blijken vaak zo vast te zitten in hun eigen structuur dat ze niet de vernieuwing tot stand kunnen brengen die nodig is en niet in staat zijn de innovatieve rol te vervullen die ze wel toebedeeld hadden gekregen in dit stelsel. Zoals Levi zegt: ‘Het is hoog tijd dat zorgverzekeraars over hun eigen schaduw heen springen en degelijke problemen gewoon oplossen.’
Uiteindelijk is het de zorgverlener die de kwaliteit van de zorg bepaalt door zijn of haar patiëntgerichtheid. Persoonlijkheid is heel bepalend als het gaat om goede zorg. Oog voor de patiënt is vele malen belangrijker dan welk systeem dan ook. Of zoals Levi zegt: ‘Je kunt in elk systeem een fantastische zorgverlener zijn en in elk systeem een heel beroerde.’
Robert Hoogland
