Ik weet niet of het echt Nederlands is, klinkt ook paradoxaal, maar als je slachtoffer van je eigen succes bent dan is misschien successlachtoffer een goed samengesteld woord. De fysiotherapie en de fysiotherapeut is in mijn optiek zo’n successlachtoffer.

Succes is groots

Het succes van de fysiotherapie is zonder al te euforisch te worden nogal groot. Fysiotherapeuten helpen mensen van jong tot oud, bij beginnende pijntjes tot ernstige (systeem)aandoeningen. En dat doen ze bijzonder goed! Mensen die onder behandeling van de fysiotherapeut zijn, waarderen de behandelend fysiotherapeut – met gemiddeld een 8,8 – heel erg hoog. De fysiotherapeut is vaak dichtbij en meestal betrokken. De fysiotherapeut is gemakkelijk toegankelijk. Je kunt er vaak snel terecht. De fysiotherapeut is hoogopgeleid en blijft zich verdiepen in haar/zijn carrière. De fysiotherapeut voldoet aan stevige kwaliteitseisen die door de beroepsgroep continu worden bijgesteld aan de eisen van de tijd. De fysiotherapeuten investeren in wetenschappelijke ontwikkeling en zijn altijd op zoek naar de beste bewijzen voor behandelen. En last but not least: de fysiotherapeut is ook nog eens zeer betaalbaar, zeg maar goedkoop!

Betaalbaarheid en rendement

Goedkoop? Jazeker kijk maar even mee. Er worden zo’n 1,5 miljoen Nederlanders per jaar behandeld door de fysiotherapeut. En dat doen de fysiotherapeuten voor slechts 1,5% van de totale zorgbegroting. Natuurlijk zijn fysiotherapeuten kritisch op de kosten, maar van belang is het ook om te bekijken wat de fysiotherapeut oplevert want dat gebeurt ook!

Zo blijkt uit (groeiend) onderzoek dat veel hoge ziekenhuiskosten worden bespaard door te kiezen voor fysiotherapie in plaats van operatie. Opnametijden zijn mede door fysiotherapie veel korter geworden. Er is duidelijkheid dat sportblessures met vaak werkgerelateerde uitval sterk beperkt worden door de fysiotherapeut op tijd te consulteren. Als ouder wordende mensen regelmatig onder begeleiding van de fysiotherapeut bewegen, vallen ze minder vaak (en vallen is duur met intensieve ziekenhuisopnames, revalidatietrajecten met toch vaak fatale afloop).

Andersom werkt het ook zo. Mensen met reuma die geen fysiotherapie meer kunnen betalen door pakketbeperking, zien vaker de specialist, gebruiken meer medicatie en vallen vaker uit in hun werk. Over kostentoename gesproken. Naast alle kosten, speelt ook nog zoiets als leefbaarheid of zoals we dat tegenwoordig in mooi Nederlands noemen de Quality of Life. Stel je bent spastisch dan is het best fijn dat je door behandeling even wat minder spastisch bent. Nee de spasticiteit gaat niet over, maar je leven wordt er wel aangenamer van.

Volop inzetten? Integendeel…

Wat is het gevolg van zulke enorme successen. Als je een beetje verstand hebt van kosten, rendementen en kwaliteit van leven en ook nog eens super tevreden mensen hebt dan denk je toch volop inzetten op fysiotherapie. Nou dan kent u onze Nederlandse politiek nog niet! Exact het tegenovergestelde is waar en dat waar al tijden een neoliberale regering aan het bewind is.

In 2006 is het zorgstelsel veranderd. Zorgverzekeraars zouden de zorgkosten allemaal veel beter in de hand kunnen houden. Gingen we lekker allemaal concurreren en daar worden we allemaal beter van want goedkoper. De politiek trok zich verder terug. Mooie tekentafelwaarheid, de praktijk is weerbarstiger.

Zorgmarkt minder concurrentie

Zorgverzekeraars zijn gewoon bedrijven en die als doel winstmaximalisatie hebben. Dat zeggen ze niet natuurlijk, nee ze verdekken dat met termen als verzekeren zonder winstoogmerk. Maar kijk gewoon eens naar de salariëring van de raad van bestuur. Ik ben bang dat zonder winstoogmerk betekent: creatief boekhouden.

Met beperkte concurrentie heb je meer macht. Heel onverwacht was het dan ook niet dat al snel 4 grote zorgverzekeraars ontstonden die ongeveer 90% van alle Nederlanders als verzekerde hebben. De keuze is daardoor fors minder. Tegelijkertijd is een oerwoud aan polissen bedacht waardoor er voor de burger eigenlijk niet te kiezen valt. Hier en daar wordt er ook nog eens gestrooid met collectiviteitskortingen (waardoor anderen dus meer betalen voor dezelfde zorg) en mensen blijven vanuit de ingewikkeldheid en onzekerheid gewoon zitten. We geven dan aan het einde van het jaar nog wel een smak geld uit (meer dan de helft van het gehele jaarbudget fysiotherapie) aan reclame om over te stappen. We zijn immers bedrijven (zonder winstoogmerk).

Mes in de rug strategie

De fysiotherapeut wordt door allerlei ingrepen en ingewikkelde rekenformules en steeds weer nieuwe verplichtingen keihard gesaneerd. De saneringsmiddelen die ingezet worden, zouden de maffia niet misstaan. Samengevat is het eigenlijk: doe je niet mee op onze voorwaarden dan krijg je geen contract. Een ‘mes in de rug’ strategie. Nu zijn er steeds meer collega’s die geen contract met de zorgverzekeraar aangaan, maar dan verzint de zorgverzekeraar weer nieuwe verplichtingen, drempels en uitsluitingen.

 

De fysiotherapeut wordt door allerlei ingrepen en ingewikkelde rekenformules en steeds weer nieuwe verplichtingen keihard gesaneerd

 

Veel fysiotherapeuten willen gewoon goed hun werk blijven doen en zijn gericht op hun clientèle. Ze niet zo politiek of strategisch geslepen. Sterker nog, wringen zich in allerlei bochten, springen door hoepeltjes om voor hun cliënten in beeld te blijven bij de zorgverzekeraar. Beginnen speciale netwerkjes, groepjes en constructies die in potentie voordelig en veilig lijken, maar eigenlijk steeds weer troeven in handen geven aan zorgverzekeraars om eisen verder op te schroeven en grote groepen fysiotherapeuten nog harder te treffen. Opvallend vaak zijn die initiatieven opgepakt en worden geleid door niet fysiotherapeuten die ‘het gat in de markt’ zien. Het is allemaal begrijpelijk, we staan in de survival mode. We maken rare sprongen als kat in het nauw. Maar we gaan het met al die bochtjes en sprongetjes niet overleven.

Smoke them out

Keer op keer volgen veel fysiotherapeuten de veelal absurde eisen. Eisen die inmiddels allang niets meer te maken hebben met de beste zorg. Bush zei ooit: ‘We smoke them out!’ Oorlogstaal die naadloos past op de huidige tijd.

Jaarlijkse hogere administratieve eisen, steeds meer geld investeren om die administratie op de opgelegde manier uit te kunnen voeren (software, ICT, beveilig), verplichtende openingstijden, omzetbeperkende maatregelen en behandelingsbeperking. Allemaal extra eisen terwijl de fysiotherapeut al ruim 13 jaar geen enkele indexatie heeft ontvangen. Dus wel veel meer kosten, veel meer eisen tegen steeds minder geld (alles is afgelopen 13 jaar wel duurder geworden).

En de fysiotherapeut staat daar als kleine jongen of klein meisje tegen de reus van de zorgverzekeraar op te boksen. Van de Autoriteit Consument en Markt mogen fysiotherapeuten niet echt serieus samen optrekken vanwege aanmerkelijke marktmacht. Daarboven op zeggen zorgverzekeraars steeds vaker dat er te veel fysiotherapeuten zijn gewoon zonder een enkele cijfermatige onderbouwing. Het enige voordeel is dat nu openlijk en helder is dat zorgverzekeraars inzetten op minder.

Zinnig, zuinig en onbetaalbaar

Een andere uitdrukking die door zorgverzekeraars wordt gebezigd is zinnig en zuinige zorg. Als een ding duidelijk is geworden in de afgelopen 13 jaar dat er helemaal niets zinnig en al helemaal niet zuinig is aan ons huidige zorgstelsel. Vroeger toen we gewoon ons werk deden, waren we in elk geval minder tijd kwijt aan onzinnige administratie

Ook het argument – of eigenlijk het frame – de zorg wordt onbetaalbaar is een lege huls. De zorg is nogal groot. Wat is duur aan zorg en kan dat minder? Nooit hoor je overigens ook maar iets in de trant van wat levert de zorg op. Ik heb overigens niet het idee dat de mensen die nu aan het roer staan op basis van hun competenties wel de juiste keuzes kunnen maken. De overkill aan ex-politici, managementconsultants, organisatieadviseurs, zorgeconomen en kwaliteitsmensen in de zorg is enorm. Ik noem dit vaak de zogenaamde beroepsleken, zij die nog nooit een patiënt hebben behandeld, maar wel weten hoe het allemaal beter kan. Waarom zijn er zo weinig zorgverleners betrokken? Omdat die niet lullen, maar poetsen. Zorgverleners zijn bezig met het primaire proces: zorgen dat mensen beter worden. Maar de uitvoerende macht telt niet mee! Hoeveel niet-behandelaars verdienen tegenwoordig een (goede) boterham aan de zorg. Geen voorbeeld van zuinig en al helemaal niet van zinnig.

 

De overkill aan ex-politici, managementconsultants, organisatieadviseurs, zorgeconomen en kwaliteitsmensen in de zorg is enorm

 

Successen vieren

Hoe kan het dat Nederlanders ons hoog waarderen en we dat liever niet aan de grote klok hangen? Hoe kan het toch dat we zeer succesvol zijn om operaties te voorkomen of zelfs onnodig te maken, maar dat alleen wij dat intern weten? Waarom is er GLI in het basispakket gekomen terwijl wij in dat veld al jarenlang een belangrijke speler zijn? Waarom zijn er geen landelijke campagnes dat we open staan om 65-plussers in beweging te krijgen en te houden? Waarom zitten we niet bij late night programma’s aan tafel? Waarom verdelen we ons zo bij de eerste de beste tegenslag?

Mijn algemene antwoord is dat we onze successen veel te weinig hebben laten zien en nog steeds niet laten zien. Zeer begrijpelijk ook weer want we zijn niet zo van ‘de buitenkant’. Maar laat los hoe jij zelf denkt en richt je wel op de buitenkant. Mensen zijn geïnteresseerd in ons vakgebied! Dit is wat mij betreft ook de allerhoogste prioriteit van het KNGF. Profilering van onze successen. Bied praktijken hulp om succes te delen via hun eigen communicatiekanalen. Maak een mailing met interessante feiten (ik bedoel dan zonder reclame) en bezorg die huis aan huis. Ik heb nogal wat beproefde ideeën.

Goed voorbeeld doet volgen

Daarnaast moeten we ons realiseren dat steeds clubjes fysiotherapeuten saneren vrij gemakkelijk gaat. Die speel je gemakkelijk uit en breng je een voor een naar de slachtbank. Maar 19.000 fysiotherapeuten voor de deur van een slachthuis betekent opstand. We moeten gaan werken conform de bedrijfsstrategie van de zorgverzekeraars. Immers goed voorbeeld doet volgen.

We zijn nu geen marktmachten en doen wel aan soort van concurrentie, maar alles ligt in feite vast. We moeten fuseren tot een paar grote bedrijven fysiotherapie in Nederland met daaronder wat labels voor de ACM. Geen paniek, geen inhoudelijke bemoeizucht, we moeten het niet inhoudelijk, maar zakelijk en bedrijfsmatig beter regelen voor onszelf regelen. Ja dat levert veel voordelen op, maar ik ben zeker niet blind voor de pijn. Soms zal het ook best schuren Maar hé de slachtbank is niet zo’n fijn en nogal definitief alternatief.

We zijn dé partij

We zijn successlachtoffers omdat we binnen het huidige zorgstelsel hebben geprobeerd een constructieve partij te zijn. Meegedacht met ontwikkelingen en regels aan verschillende kleinere en grotere tafels. Maar telkens zijn we beschamend behandeld. Mee blijven doen op deze weg is kansloos in mijn optiek. De signalen voor verbetering en groei staan op duidelijk op donkerrood.

Kiezen voor onze eigen lijn is nu noodzakelijk. Ik denk daarbij vooral niet aan een nieuwe behandelstrategie, niet via en nieuw kwaliteitsbeleid en niet door elkaar de maat te nemen. We zijn allemaal fysiotherapeut, we zijn trots op ons werk en resultaten. Wij vieren en delen successen (ook als dat niet in onze aard ligt).

De weg die wat mij betreft voor ons ligt is die van nieuwe zakelijkheid. Wij zijn een zorgbedrijf. Fysiotherapie Nederland. Misschien niet het allerleukste traject, maar we blijven toch zeker geen successlachtoffer.